Materiały opatrunkowe - rodzaje, skład, zastosowanie
Materiały opatrunkowe to niezbędne wyposażenie każdej apteczki. Stanowią bardzo ważny element leczenia. Dobór właściwego opatrunku może jednak sprawiać trudności. Hemostatyczny, hydrożelowy, hydrokoloidowy – który plaster zastosować do opatrzenia rany?
Produkty do opatrywania ran możemy podzielić na tradycyjne i aktywne. Do tych pierwszych zaliczamy najprostsze, znane od lat plastry, które służą do opatrzenia niewielkich otarć, zadrapań, skaleczeń. Zabezpieczają ranę przed zakażeniem, zabrudzeniem, urazem lub, w pierwszej kolejności, tamują krew. Opatrunki aktywne to bardziej rozbudowane produkty, nowszej generacji, przeznaczone do poważniejszych obrażeń. W tej kategorii możemy wyróżnić:
- opatrunki hydrowłókniste,
- opatrunki hydrokoloidowe,
- opatrunki alginianowe,
- opatrunki hydrożelowe,
- opatrunki z jonami srebra.
Opatrunki hemostatyczne
Opatrunki tego typu służą do szybkiego zatamowania krwotoków. W przeciągu kilku minut są w stanie tymczasowo zasklepić ranę. Dodatkowo, pobudzają krzepnięcie krwi oraz tworzą ochronną powłokę, która zapewnia właściwy proces gojenia. Tego typu opatrunki wykazują również działanie bakteriostatyczne, co oznacza, że zmniejszają ryzyko zakażenia i powikłań, jakie mogą wystąpić.
Opatrunki hydrowłókniste
Są to opatrunki jałowe, nietkane. Wysięk, który powstaje w wyniku zapalenia zostaje wchłonięty do wnętrza włókień tego opatrunku, a nie do przestrzeni między nimi, jak to się dzieje w przypadku tradycyjnych opatrunków. Dzięki tym możliwościom, opatrunek hydrowłóknisty zapobiega zetknięciu się płynu z powierzchnią rany i chroni skórę przed maceracją. Powinien być stosowany w przypadku ran, które grożą infekcją oraz tych, które bardzo się sączą.
Opatrunki hydrokoloidowe
W składzie tych opatrunków odnajdziemy polimery hydrofilowe, które pod wpływem wody wykazują umiejętność żelowania. Absorbując wysięk, polimery pęcznieją, tworząc wilgotny, miękki żel, który wypełnia ranę. Opatrunki hydrokoloidowe posiadają małą przepuszczalność pary wodnej, co pomaga w nawodnieniu i samooczyszczaniu się rany. Ten rodzaj opatrunków jest zalecany do stosowania w przypadku stopy cukrzycowej, owrzodzeń lub powierzchniowych oparzeń.
Opatrunki alginianowe
Do wykonania tego typu opatrunków wykorzystuje się alginian wapnia. Dzięki temu posiada on właściwości zagęszczające, emulgujące i stabilizujące. W kontakcie z raną, opatrunek alginianowy wytwarza delikatny żel, który tworząc wilgotne otoczenie, wspiera proces gojenia się rany. Tego typu plastry zaleca się stosować podczas tamowania krwawienia, w leczeniu odleżyn, owrzodzeń, w stopie cukrzycowej.
Opatrunki hydrożelowe
Dzięki dużej zawartości wody w swoim składzie, zapewniają wilgotne środowisko, które wpływa korzystnie na proces gojenia. W zetknięciu z martwą tkanką nawilżają ją i zmiękczają i tym samym, ułatwiają oczyszczenie rany. Opatrunki hydrożelowe nie przywierają do tkanki, a to sprawia, że pacjent, przy ich zmianie, nie odczuwa bólu. Tego typu opatrunki znajdą zastosowanie przy ranach słabo sączących się, pokrytych strupem, podczas opatrywania owrzodzeń i odleżyn.
Opatrunki z jonami srebra
Pod wpływem wydzieliny, która sączy się z rany, opatrunek z jonami srebra zaczyna uwalniać jony srebra, które zwalczają bakterie. Dodatkowo, regulują poziom wilgotności w środku rany i tworzą barierę dla wszelkiego rodzaju wirusów. Opatrunki z jonami srebra znacznie przyspieszają proces gojenia. Potrafią dopasować się do powierzchni rany i tym samym, nie drażnią jej i nie powodują dodatkowych uszkodzeń. Swoje zastosowanie odnajdą we wszelkiego rodzaju skaleczeniach, trudno gojących się ranach lub owrzodzeniach.