Skanery płyt obrazowych (radiografia pośrednia)

Skanery płyt obrazowych (ang. image plate scanners) to urządzenia służące do odczytywania obrazów z płyt luminescencyjnych, które wcześniej zostały naświetlone promieniowaniem jonizującym — najczęściej rentgenowskim (X) lub gamma (γ).

Są one wykorzystywane głównie w radiografii cyfrowej pośredniej (CR – Computed Radiography).

Jak to działa krok po kroku:

1. Naświetlanie płyty obrazowej:

   • Płyta (tzw. imaging plate, IP) pokryta jest warstwą fosforu magazynującego energię (np. barium fluorobromide doped with europium).

   • Po ekspozycji na promieniowanie rentgenowskie, w materiale fosforowym tworzą się pułapki elektronowe, w których energia jest chwilowo „zatrzymana”.

2. Odczyt przez skaner:

   • Płyta jest wkładana do skanera płyt obrazowych.

   • Wewnątrz skanera laser przesuwa się po powierzchni płyty, pobudzając zmagazynowane elektrony.

   • Elektrony wracają na niższy poziom energetyczny, emitując światło widzialne (luminescencję).

3. Rejestracja sygnału:

   • Emisja światła jest zbierana przez fotopowielacz (PMT) lub detektor CCD.

   • Sygnał świetlny jest przekształcany na sygnał cyfrowy.

4. Kasowanie płyty:

   • Po odczycie płyta jest naświetlana światłem silnego źródła (zazwyczaj halogenowego lub LED), co „czyści” pułapki elektronowe, umożliwiając jej wielokrotne użycie.

Zastosowania:

• Medycyna – radiografia cyfrowa (np. zdjęcia RTG klatki piersiowej, zębów itp.)

• Przemysł – nieniszczące badania materiałów (NDT), kontrola spoin, konstrukcji itp.

• Nauka – fizyka jądrowa, krystalografia, badania radiograficzne materiałów biologicznych.

Zalety:

• Duża czułość i rozdzielczość.

• Brak potrzeby użycia klisz rentgenowskich i odczynników chemicznych.

• Wielokrotne użycie płyt.

• Szybki odczyt i łatwa archiwizacja danych cyfrowych.